W podobnych sprawach pomogą
MAGDALENA SENIW
ADWOKAT
PIOTR KONIECKIEWICZ
ADWOKAT
Zakup samochodu z rynku wtórnego może przypominać stąpanie po polu minowym. Bez skrupulatnej oceny stanu technicznego pojazdu w warsztacie lub na stacji diagnostycznej kupujący nigdy nie będzie miał pewności, że treści ogłoszenia jest zgodna ze stanem faktycznym a auto jest sprawne. W tego typu sprawach aktualne staje się przysłowie zgodnie z którym Polak jest mądry po szkodzie. Możemy bowiem całkowicie nieświadomie kupić pojazd, który ma zafałszowany przebieg, jest niesprawny lub posiada wady ukryte, których nie da się dostrzec gołym okiem. Zdarza się również, że sprzedający próbują zamaskować kiepski stan techniczny pojazdu za pomocą doskonałego stanu wizualnego pojazdu. Należy jednak podkreślić, że nawet w przypadku gdy kupimy auto niezgodne z opisem z ogłoszenia, uszkodzone albo z wadami ukrytymi to przepisy prawa pozwalają nam dochodzić obniżenia ceny, naprawy pojazdu a nawet odstąpić od umowy i zażądać zwrotu zapłaconej ceny. W taki sposób działają przepisy kodeksu cywilnego o rękojmii.
Z myślą o konsumentach zmagającymi się z nieuczciwymi sprzedawcami, ustawodawca wprowadził do systemu prawnego instytucję rękojmi za wady rzeczy sprzedanej. Obejmuje ona zarówno wady fizyczne rzeczy (niezgodność rzeczy sprzedanej z treścią umowy), jak i wady prawne rzeczy (np. brak tytułu prawnego po stronie sprzedawcy lub obciążenie rzeczy z tytułu prowadzonej z niej egzekucji komorniczej). Choć ten drugi wariant nie występuje często - szczególnie w przypadku sprzedaży rzeczy ruchomych, to istnienie pierwszego często “ratuje” kupujących nierzetelnie poinformowanych o właściwościach przedmiotu sprzedaży. Także na korzyść kupujących niewątpliwie działa okoliczność, iż w takiej sytuacji sprzedający odpowiada za wady przedmiotu sprzedaży tytułem rękojmi, nawet jeżeli nie wiedział o ich istnieniu w chwili zawarcia umowy - odpowiedzialność gwarancyjna. Co za tym idzie, nawet jeżeli sprzedający działał w dobrej wierze - sprzedał pojazd nie wiedząc o jego wadach, nadal jest on obowiązany do ich usunięcia, pokrycia kosztów naprawy lub przyjęcia odstąpienia od umowy. Stosownie do przepisów kodeksu cywilnego, na skorzystanie z tego uprawnienia kupującemu przysługuje okres roku - licząc od dnia stwierdzenia wady, co z kolei objęte jest ochroną przez okres dwóch lat od dnia dokonania zakupu.
Według definicji systemowej, wada polega na niezgodności rzeczy sprzedanej z umową. To pojęcie obejmuje również werbalne zapewnienia sprzedającego, dokonane podczas lub w związku z zawarciem umowy sprzedaży, choć niewątpliwie największą skuteczność gwarantuje powołanie się na treść umowy i wykazanie niezgodności pomiędzy jej treścią, a właściwościami pojazdu. W szczególności o wadach pojazdu mówi się, jeżeli:
1) nie ma właściwości, które pojazd powinien mieć ze względu na cel oznaczony w umowie lub wynikający z przeznaczenia,
2) nie ma właściwości, o których sprzedawca zapewnił kupującego,
3) nie nadaje się do celu wynikającego z jego przeznaczenia,
4) został wydany w stanie niekompletnym.
Doświadczenie adwokatów z naszej kancelarii w prowadzeniu spraw z zakresu rękojmi za wady pojazdów pozwala na wyodrębnienie najczęstszych usterek, które występują w samochodach używanych, a których diagnoza przy oględzinach i jeździe próbnej może sprawić trudności lub jest w ogóle niemożliwa. Praktyka pokazuje, że niekiedy na taki stan rzeczy składają się okoliczności leżące po stronie kupującego - niedokładne zapoznanie się ze stanem technicznych pojazdu lub okoliczności zewnętrzne, takie jak np. oględziny pojazdu celem kupna w dzień wolny od pracy, w związku z czym niemożliwa pozostaje jego weryfikacja na stacji diagnostycznej.
Wśród najczęściej występujących wad w pojazdach używanych należy zatem wymienić uszkodzony pasek/łańcuch rozrządu silnika, zużyte tarcze hamulcowe, zaciski i klocki hamulcowe, amortyzatory, nieszczelności w obrębie miski oleju silnikowego oraz układu chłodnicy, brak zbieżności osi, dodatkowo uszkodzone sprzęgło, koła dwumasowe i skrzynia biegów. Zdarza się również, że nieprawidłowości w pracy samochodu wynikają z zastępowania zużytych części nieoryginalnymi podzespołami. Aby zapobiec zakupowi poważnie uszkodzonego pojazdu, należy przed jego zakupem przeprowadzić jego oględziny - w miarę możliwości z udziałem specjalisty, podczas których należy sprawdzić poziom oleju silnikowego i płynu chłodniczego oraz ewentualne wycieki ww. płynów, płynność pracy skrzyni biegów, dźwięk pracy silnika zarówno na zimnej, jak i rozgrzanej jednostce.
Nie należy przy tym tracić z pola widzenia ogólnego komfortu podczas jazdy.
Rzadziej występujące, lecz nie mniej istotne są wady prawne sprzedawanych pojazdów. Jest to równie szeroka grupa potencjalnie występujących wad, lecz w jej obrębie z uwagi na najczęstsze występowanie należy wymienić prowadzenie z pojazdu egzekucji komorniczej lub brak tytułu prawnego sprzedającego do przedmiotu sprzedaży. W drugim z wymienionych przypadków - stosownie do przepisów kodeksu cywilnego - jeżeli rzecz zgubiona lub skradziona zostaje zbyta przed upływem lat trzech od jej zgubienia, kradzieży lub utraty, nabywca uzyskuje jej własność dopiero po upływie trzyletniego okresu od tego zdarzenia. Praktyka zawodowa umożliwia przedstawienie potencjalnym kupującym innych wad prawnych, które niekiedy uchodzą uwadze przy zawieraniu umowy sprzedaży. W tym kontekście należy wskazać chociażby dokumentację pojazdu w postaci dowodu rejestracyjnego, polisy ubezpieczenia oraz dokument potwierdzający własność pojazdu - najczęściej będzie to umowa sprzedaży.
Dodatkowo, jeżeli sprzedawca podstępnie zataił wady pojazdu, tzn. nie poinformował o nich kupującego pomimo posiadania o nich wiedzy, kupującego nie obowiązują ustawowe terminy skorzystania z przysługujących mu roszczeń. Stanowi to furtkę bezpieczeństwa dla kupującego, który w dobrej wierze oświadczył w umowie, że zapoznał się ze stanem technicznym pojazdu i nie zgłasza zastrzeżeń w tym zakresie, a wada została stwierdzona po upływie okresu ochronnego.
Konstrukcja przepisów o rękojmi za wady rzeczy sprzedanej stwarza kupującemu kilka możliwości. Wśród nich znajdują się:
1) obniżenie ceny pojazdu,
2) usunięcie wady przez sprzedającego,
3) odstąpienie od umowy.
Przy czym należy wspomnieć, że pierwszy wariant jest najczęściej wybierany przez kupujących ze względu na najmniejsze natężenie problemów towarzyszących jego realizacji - z jego założenia wynika, iż kupujący zachowuje pojazd w swym posiadaniu, natomiast wykryte usterki usuwa ze środków uzyskanych od sprzedającego. Oświadczenie o obniżeniu ceny pojazdu najczęściej stanowi także pierwszy etap egzekucji roszczenia kupującego, jeszcze na etapie postępowania przedsądowego.
W przypadku wszystkich z wyżej wymienionych opcji, z perspektywy kupującego istotne jest, by wykazać wadę pojazdu - najczęściej polegającą na niezgodności jego właściwości z treścią umowy i zapewnieniami sprzedającego. Jako środek dowodowy na taką okoliczność może posłużyć dokument wystawiony przez uprawnionego diagnostę samochodowego, choć niekiedy konieczne jest przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego z zakresu mechaniki samochodowej. Co jednak istotne, konstrukcja rękojmi za wady rzeczy sprzedanej zawiera domniemanie istnienia wady w chwili zawarcia umowy sprzedaży (jednak wyłącznie przez okres “ochronny” wskazany w ustawie), co stanowi wyjście naprzeciw kupującym w sytuacji kupna wadliwego pojazdu.
Prawnicy z naszej kancelarii adwokackiej w Toruniu posiadają 11-letnie doświadczenie w zakresie reprezentacji klientów w sprawach dotyczących wad pojazdów. Pomagamy klientom w prowadzeniu negocjacji w celu usunięcia zdiagnozowanych wad, reprezentujemy klientów w trakcie mediacji i sprawach sądowych przeciwko sprzedającym, zarówno w przedmiocie usunięcia wad, zwrotu kosztów za ich usunięcie “na własną rękę”, jak i odstąpienia od umowy sprzedaży.
KANCELARIA ADWOKACKA IUS COGENS W TORUNIU
P. KONIECKIEWICZ M. SENIW M. SYNAK
ul. Kazimierza Jagiellończyka 6
87-100 Toruń
PON - PT
8:00 - 18:00
Obowiązkowe telefoniczne lub elektroniczne rezerwacje.
SWIFT INGBPLPW PL
11 1050 1979 1000 0091 4402 2879
Wszelkie prawa zastrzeżone Kancelaria Adwokacka Ius Cogens s. c. 2023-2024