Może zainteresuje cię również
W podobnych sprawach pomogą
MAGDALENA SENIW
ADWOKAT
PIOTR KONIECKIEWICZ
ADWOKAT
Koszty procesu karnego
Postępowanie karne wiąże się z licznymi kosztami, które nie zawsze ponosi Skarb Państwa. W zależności od wyniku sprawy oraz rodzaju oskarżenia – publicznego, prywatnego czy subsydiarnego - odpowiedzialność za ich pokrycie może zostać przerzucona na uczestników postępowania.
Znajomość zasad rozliczania kosztów sądowych pozwala lepiej przygotować się na skutki finansowe procesu karnego.
Co składa się na koszty procesu?
Do kosztów procesu karnego zaliczamy:
- - Koszty sądowe, w tym opłaty i wydatki.
- - Uzasadnione wydatki stron, np. wynagrodzenie adwokata.
- - Wydatki poniesione przez Skarb Państwa od chwili wszczęcia postępowania.
Do najczęstszych kosztów sądowych należą m.in.:
- - doręczenia wezwań i pism procesowych,
- - przejazdy sędziów, prokuratorów, świadków i biegłych,
- - transport oskarżonych,
- - oględziny, badania sądowe i przechowywanie dowodów,
- - ogłoszenia w prasie,
- - wynagrodzenia świadków, tłumaczy, biegłych i kuratorów,
- - koszty postępowania mediacyjnego,
- - realizacja umów międzynarodowych,
- - wsparcie psychologiczne i psychiatryczne, np. obserwacja sądowo-psychiatryczna.
Dodatkowo, świadkom przysługuje zwrot kosztów podróży oraz utraconego zarobku, natomiast biegłym - wynagrodzenie za wykonaną opinię oraz zwrot poniesionych wydatków.
Kto ponosi koszty procesu?
Odpowiedź zależy przede wszystkim od rodzaju postępowania oraz jego wyniku.
1. Koszty w postępowaniu odwoławczym
- - Jeśli apelację wnosi oskarżony, oskarżyciel posiłkowy lub prywatny, a zostanie ona oddalona - koszty ponosi osoba, która ją wniosła.
- - Jeżeli apelację wnosi prokurator, koszty procesu pokrywa Skarb Państwa, nawet jeśli sąd utrzyma wyrok skazujący.
- - Niezależnie od tego, kto wniósł apelację - jeśli wyrok ulegnie zmianie na niekorzyść oskarżonego, to właśnie on zostanie obciążony kosztami postępowania odwoławczego.
2. Zwolnienie z kosztów sądowych
Sąd (lub referendarz sądowy) może zwolnić stronę od obowiązku ponoszenia kosztów - w całości lub w części - jeżeli jej sytuacja majątkowa, rodzinna i wysokość dochodów wskazują, że uiszczenie kosztów byłoby nadmiernym obciążeniem. Zwolnienie może dotyczyć zarówno oskarżonego, jak i oskarżyciela posiłkowego.
3. Zasądzenie kosztów w wyroku
W wyroku kończącym postępowanie sąd orzeka, kto ponosi koszty procesu. Jeśli nie zrobi tego w sentencji, rozstrzygnięcie może nastąpić w osobnym postanowieniu, zarówno przez sąd I instancji, jak i odwoławczy.
Ogólne zasady są następujące:
- W sprawach z oskarżenia publicznego:
- - Jeśli oskarżony zostanie uniewinniony lub postępowanie wobec niego umorzono – koszty ponosi Skarb Państwa.
- - Jeśli oskarżony zostanie skazany - obowiązek pokrycia kosztów ciąży na nim.
- - Wyjątkowo, w razie umorzenia postępowania, sąd może obciążyć kosztami oskarżonego.
- W sprawach z oskarżenia prywatnego:
- - Jeśli oskarżony zostanie uniewinniony lub postępowanie wobec niego umorzono - koszty ponosi oskarżyciel prywatny.
- - Jeśli oskarżony zostanie skazany - obowiązek pokrycia kosztów ciąży na nim.
- - Wyjątkowo, w razie umorzenia postępowania, sąd może obciążyć kosztami oskarżonego lub Skarb Państwa.
Koszty przy wielu oskarżonych
Jeżeli w sprawie występuje więcej niż jeden oskarżony lub oskarżyciel prywatny, sąd rozstrzyga o kosztach indywidualnie dla każdej osoby - uwzględniając jej sytuację majątkową, udział w sprawie i rezultat postępowania.
Podsumowanie
Koszty procesu karnego mogą stanowić istotne obciążenie finansowe dla uczestników postępowania. Z tego względu znajomość przepisów regulujących ich zasądzanie oraz wiedza na temat możliwości uzyskania zwolnienia z kosztów są niezwykle istotne.
W razie wątpliwości, warto skonsultować się z adwokatem - profesjonalna pomoc może nie tylko zwiększyć szanse na korzystne zakończenie sprawy, ale także zabezpieczyć interesy finansowe strony w procesie.
KANCELARIA ADWOKACKA
W TORUNIU
IUS COGENS
WSZELKIE PRAWA ZASTRZEŻONE IUS COGENS 2025
KANCELARIA ADWOKACKA
IUS COGENS S. C.
P. KONIECKIEWICZ M. SENIW M. SYNAK A. WIŚNIEWSKA
NIP 9562306128
REGON 341540940
ul. Kazimierza Jagiellończyka 6
87-100 Toruń
Obowiązkowe telefoniczne lub elektroniczne rezerwacje.