Może zainteresuje cię również
W podobnych sprawach pomogą
MAGDALENA SENIW
ADWOKAT
PIOTR KONIECKIEWICZ
ADWOKAT
Oszustwa karuzelowe w VAT – mechanizm, skutki i konsekwencje prawne
W ostatnich latach obserwujemy coraz skuteczniejsze uszczelnianie polskiego systemu podatkowego. Mimo to niektóre formy wyłudzania podatku wciąż pozostają poważnym problemem dla budżetu państwa. Jedną z najbardziej zaawansowanych i trudnych do wykrycia form przestępstw skarbowych są tzw. oszustwa karuzelowe w VAT.
Czym są karuzele VAT?
Karuzele VAT to schematy przestępcze oparte na pozornym obrocie towarami pomiędzy różnymi podmiotami często w kilku państwach Unii Europejskiej.
Głównym celem tych działań jest wyłudzenie nienależnego zwrotu podatku VAT lub unikanie jego zapłaty.
Nazwa „karuzela” nie jest przypadkowa. Ten sam towar wielokrotnie „krąży” między podmiotami, by ostatecznie wrócić do początkowego sprzedawcy, nigdy nie trafiając do rzeczywistego konsumenta. Mechanizm może mieć charakter całkowicie fikcyjny lub częściowo rzeczywisty - towar faktycznie zmienia lokalizację, ale tylko po to,
by stworzyć pozory legalnego obrotu.
Kluczowe ogniwa w karuzeli VAT
W strukturze przestępstwa można wyróżnić cztery podstawowe role:
- - Organizator - zarządza całym procederem, rekrutuje pozostałe ogniwa, odpowiada za przepływ towarów, wystawianie dokumentów i przelewy. Często pozostaje
- w cieniu i jest najtrudniejszy do wykrycia.
- - Znikający podatnik (tzw. „słup”) - rejestruje działalność gospodarczą i formalnie rozpoczyna obrót towarem. Nie odprowadza podatku VAT od sprzedaży, mimo
- że wystawia faktury z jego naliczeniem. Taki podmiot jest rejestrowany w celu popełnienia oszustwa podatkowego.
- - Bufory - pośrednicy między słupem a końcowym odbiorcą. Ich zadaniem jest „zaciemnienie” ścieżki towaru i utrudnienie wykrycia przestępstwa. Część z nich może nie mieć świadomości udziału w nielegalnym procederze.
- - Brokerzy - podmioty dokonujące wewnątrzwspólnotowej dostawy z zastosowaniem stawki 0% VAT. Zazwyczaj są to duże firmy prowadzące legalną działalność
- i nieświadome swojej roli w przestępstwie.
Przedmioty oszustw
Najczęściej przedmiotem obrotu w karuzelach VAT są towary trwałe, trudne do zidentyfikowania lub podlegające intensywnemu obrotowi międzynarodowemu.
Należą do nich m.in.:
- - paliwa,
- - materiały budowlane,
- - rudy metali,
- - elektronika.
Wybór nie jest przypadkowy - chodzi o maksymalne utrudnienie wykrycia konkretnej partii towaru i jej powiązania z danym podmiotem.
Skutki oszustw - nie tylko dla budżetu
Według szacunków Komisji Europejskiej, oszustwa karuzelowe przynoszą roczne straty sięgające nawet 100 miliardów euro w skali całej Unii.
W Polsce to zjawisko również generuje ogromne uszczuplenia budżetowe.
Co istotne, skutki te odczuwamy wszyscy. Mniejsze wpływy z VAT to mniej środków na zdrowie, edukację czy infrastrukturę. Problem pogłębia niska świadomość społeczna. Wiele firm nie zdaje sobie sprawy, że mogą zostać wykorzystane w przestępczym procederze.
Odpowiedzialność karna uczestników
Chociaż polskie prawo nie przewiduje odrębnego typu czynu zabronionego za udział w karuzeli VAT, uczestnicy mogą ponosić odpowiedzialność na podstawie innych przepisów, m.in.:
- - Art. 76 kodeksu karnego skarbowego - wyłudzenie zwrotu podatku;
- - Art. 62 kodeksu karnego skarbowego - wystawianie nierzetelnych faktur;
- - Art. 286 kodeksu karnego - oszustwo;
- - Art. 258 kodeksu karnego - udział w zorganizowanej grupie przestępczej.
Postępowania karne w tego typu sprawach są zwykle złożone i czasochłonne, wymagają również współpracy międzynarodowej zarówno służb skarbowych, jak i organów ścigania.
Jak się chronić?
Przedsiębiorcy mogą i powinni chronić się przed nieświadomym udziałem w oszustwach karuzelowych.
Warto:
- - dokładnie weryfikować kontrahentów,
- - analizować dokumenty i historię transakcji,
- - reagować na podejrzane sygnały, takie jak zaniżone ceny, brak fizycznego kontaktu z towarem czy niestandardowe formy płatności.
W razie wątpliwości warto skonsultować się z adwokatem. Szybka reakcja może uchronić przedsiębiorcę przed poważnymi konsekwencjami.
Masz pytania lub potrzebujesz pomocy prawnej w sprawach podatkowych?
Skontaktuj się z naszą kancelarią. Oferujemy kompleksowe wsparcie nie tylko dla klientów indywidualnych ale również dla przedsiębiorców.
KANCELARIA ADWOKACKA
W TORUNIU
IUS COGENS
WSZELKIE PRAWA ZASTRZEŻONE IUS COGENS 2025
KANCELARIA ADWOKACKA
IUS COGENS S. C.
P. KONIECKIEWICZ M. SENIW M. SYNAK
NIP 9562306128
REGON 341540940
ul. Kazimierza Jagiellończyka 6
87-100 Toruń
Obowiązkowe telefoniczne lub elektroniczne rezerwacje.